Cách sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản

Vôi đóng vai trò quan trọng trong nuôi trồng thủy sản, được ví như “phương thuốc” giúp cải tạo môi trường nước, khử trùng ao nuôi và phòng ngừa dịch bệnh. Vậy cách sử dụng vôi sao cho đúng cách và hiệu quả lại là điều không phải ai cũng nắm rõ.

Trong bài viết này, Vietstock sẽ trình bày cách sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản, giúp các hộ nuôi trồng thuỷ sản đạt hiệu quả khi sử dụng vôi, đồng thời tránh những sai lầm thường gặp dẫn đến ảnh hưởng xấu đến ao nuôi và  mùa vụ.

Các loại vôi phổ biến trong nuôi trồng thuỷ sản

Vôi đóng vai trò quan trọng trong nuôi trồng thủy sản, mang lại nhiều lợi ích cho môi trường ao nuôi và sự phát triển của tôm cá. Tuy nhiên, việc sử dụng vôi không đúng cách có thể gây ảnh hưởng xấu đến tình trạng đến ao nuôi. Vì vậy, việc lựa chọn loại vôi phù hợp với mục đích sử dụng và đặc điểm ao nuôi là điều quan trọng nhất trong mùa vụ.

Hiện nay, có 3 loại vôi phổ biến được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản:

Vôi bột 

Vôi bột là dạng vôi phổ biến nhất trong nuôi trồng thủy sản, được sử dụng rộng rãi do dễ sử dụng và ít gây ảnh hưởng đến môi trường. Vôi bột có thành phần chính là canxi cacbonat (CaCO3), với hàm lượng canxi cao (khoảng 36-38%). Loại vôi này được nghiền từ các loại đá vôi, san hô, vỏ sò nghiền nhỏ.

Ưu điểm:

• Dễ sử dụng, tan nhanh trong nước
• Ít gây ảnh hưởng đến môi trường ao nuôi
• Giá thành rẻ

Nhược điểm:

• Hiệu quả khử trùng và diệt trừ mầm bệnh thấp hơn so với vôi CaO
• Tác dụng duy trì độ pH và độ kiềm trong nước ao ngắn hơn

Cách sử dụng:

• Vôi bột thường được sử dụng để bón lót ao nuôi trước khi thả giống, với lượng bón trung bình từ 500 – 1000 kg/ha.
• Ngoài ra, vôi bột cũng có thể được sử dụng để xử lý nước ao sau khi mưa lớn hoặc sử dụng hóa chất để diệt trừ mầm bệnh, với lượng bón từ 20 – 50 kg/ha.

Vôi sống

Vôi CaO, hay còn gọi là vôi sống, được tạo ra bằng cách nung đá vôi CaCO3 ở nhiệt độ cao (khoảng 900°C). Loại vôi này có thành phần chính là canxi oxit (CaO), với hàm lượng canxi cao (khoảng 75%). Vôi CaO có tính kiềm cao, do đó hiệu quả khử trùng và diệt trừ mầm bệnh cao hơn so với vôi bột.

Ưu điểm:

• Hiệu quả khử trùng và diệt trừ mầm bệnh cao
• Tác dụng duy trì độ pH và độ kiềm trong nước ao lâu hơn

Nhược điểm:

• Tính kiềm cao, dễ gây ảnh hưởng đến môi trường ao nuôi nếu sử dụng không đúng cách
• Khó sử dụng, dễ gây bỏng nếu không cẩn thận

Cách sử dụng:

• Vôi CaO thường được sử dụng để cải tạo ao nuôi trước khi thả giống, với lượng bón trung bình từ 500 – 1000 kg/ha.
• Cần lưu ý hòa tan vôi CaO kỹ trước khi sử dụng để tránh gây hại cho tôm cá.
• Không nên sử dụng vôi CaO khi trời nắng nóng hoặc khi có mưa lớn.

Vôi Dolomite

Vôi Dolomite là loại vôi có thành phần chính là canxi cacbonat (CaCO3) và magie cacbonat (MgCO3), với hàm lượng canxi cao (khoảng 30-35%) và magie cao (khoảng 10-20%). Loại vôi này ngoài tác dụng khử trùng, diệt trừ mầm bệnh và duy trì độ pH, độ kiềm trong nước ao còn cung cấp thêm magie cho ao nuôi, hỗ trợ phát triển vỏ cho tôm, cua.

Ưu điểm:

• Cung cấp thêm magie cho ao nuôi, hỗ trợ phát triển vỏ cho tôm, cua
• Hiệu quả khử trùng và diệt trừ mầm bệnh cao
• Tác dụng duy trì độ pH và độ kiềm trong nước ao lâu hơn

Nhược điểm:

• Giá thành cao hơn so với vôi bột và vôi CaO

Cách sử dụng:

• Vôi Dolomite thường được sử dụng để cải tạo ao nuôi trước khi thả giống, với lượng bón trung bình từ 500 – 1000 kg/ha.
• Cần lưu ý hòa tan vôi Dolomite kỹ trước khi sử dụng để tránh gây hại cho tôm cá.
• Không nên sử dụng vôi Dolomite khi trời nắng nóng hoặc khi có mưa lớn.

Có thể nói, vôi là “vật liệu không thể thiếu” trong ao nuôi thủy sản bởi những lợi ích thiết thực sau:

• Cải tạo môi trường nước: Vôi giúp trung hòa độ pH, khử phèn, làm sạch nước ao nuôi, tạo môi trường sống lý tưởng cho tôm, cá phát triển.
• Khử trùng ao nuôi: Vôi có khả năng tiêu diệt mầm bệnh, vi khuẩn có hại trong ao nuôi, giúp phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả.
• Cung cấp khoáng chất: Vôi cung cấp các khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của tôm, cá, đặc biệt là canxi hỗ trợ hình thành vỏ cho tôm.

Cách sử dụng vôi trong các giai đoạn khác nhau của nuôi trồng thủy sản

Việc sử dụng vôi đúng cách và hiệu quả trong các giai đoạn khác nhau của nuôi trồng thủy sản sẽ mang lại những lợi ích cho môi trường sống, đồng thời đảm bảo được phát triển tốt của các thuỷ sản nuôi trồng.

Cụ thể, người nuôi cần lưu ý sử dụng vôi trong các giai đoạn nuôi trồng thuỷ sản sau:

Giai đoạn 1: Sử dụng vôi trước khi thả giống

Mục đích:

• Diệt trừ mầm bệnh, ký sinh trùng trong ao nuôi.
• Khử phèn, tạo môi trường nước ổn định cho tôm cá phát triển.
• Cải thiện chất lượng nước ao.

Cách sử dụng:

• Cải tạo ao: Bón vôi với lượng lớn (500 – 1000 kg/ha) vào đáy ao, rải đều khắp mặt ao. Sau đó, phơi nắng ao trong 2 – 3 ngày để vôi tan hết và thẩm thấu vào đất.
• Xử lý nước: Bón vôi với lượng vừa phải (20 – 50 kg/ha) vào nước ao, hòa tan vôi kỹ trước khi sử dụng. Bón vôi vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến tôm cá.

Lưu ý:

• Nên sử dụng vôi bột hoặc vôi CaO (vôi sống) để cải tạo ao.
• Cần cẩn thận khi sử dụng vôi CaO vì tính kiềm cao, có thể gây hại cho tôm cá nếu không sử dụng đúng cách.
• Nên kiểm tra độ pH và độ kiềm của nước ao trước khi bón vôi để điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Giai đoạn 2: Sử dụng vôi trong quá trình nuôi

Mục đích:

• Duy trì độ pH và độ kiềm ổn định trong ao nuôi.
• Kích thích phát triển vi sinh vật có lợi.
• Hạn chế rong tảo phát triển.
• Cung cấp canxi và magie cho tôm cá, hỗ trợ phát triển vỏ và hệ xương.

Cách sử dụng:

• Định kỳ bón vôi (10 – 15 ngày/lần) với lượng nhỏ (10 – 20 kg/ha) vào nước ao.
• Bón vôi bổ sung sau khi mưa lớn hoặc sử dụng hóa chất để xử lý nước.
• Bón vôi vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến tôm cá.

Lưu ý:

• Nên sử dụng vôi bột để bón vôi trong quá trình nuôi.
• Nên kiểm tra độ pH và độ kiềm của nước ao thường xuyên để điều chỉnh liều lượng vôi phù hợp.
• Tránh bón vôi quá nhiều hoặc quá thường xuyên vì có thể gây hại cho môi trường ao nuôi.

Giai đoạn 3: Sử dụng vôi sau khi thu hoạch

Mục đích:

• Diệt trừ mầm bệnh, ký sinh trùng trong ao nuôi.
• Khử phèn, tạo môi trường nước ổn định cho vụ nuôi tiếp theo.
• Cải thiện chất lượng nước ao.

Cách sử dụng:

• Bón vôi với lượng lớn (500 – 1000 kg/ha) vào đáy ao, rải đều khắp mặt ao. Sau đó, phơi nắng ao trong 2 – 3 ngày để vôi tan hết và thẩm thấu vào đất.

Lưu ý:

• Nên sử dụng vôi bột hoặc vôi CaO (vôi sống) để cải tạo ao sau khi thu hoạch.
• Cần cẩn thận khi sử dụng vôi CaO vì tính kiềm cao, có thể gây hại cho môi trường ao nuôi.
• Nên kiểm tra độ pH và độ kiềm của nước ao trước khi bón vôi để điều chỉnh liều lượng phù hợp.

Sử dụng vôi đúng cách và hiệu quả trong các giai đoạn khác nhau của nuôi trồng thủy sản sẽ giúp mang lại nhiều lợi ích cho môi trường ao nuôi và sự phát triển của tôm cá, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế của người nuôi.

Lưu ý khi sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản

Nếu sử dụng vôi không đúng cách có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến ao nuôi. Do đó, việc tuân thủ các lưu ý sau đây khi sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản là rất quan trọng:

Lưu ý 1: Lựa chọn loại vôi phù hợp

Có nhiều loại vôi khác nhau được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, mỗi loại có những đặc điểm và công dụng riêng. Do đó, cần lựa chọn loại vôi phù hợp với mục đích sử dụng và đặc điểm ao nuôi.

• Vôi bột: Dạng phổ biến nhất, dễ sử dụng và ít gây ảnh hưởng đến môi trường. Thích hợp để cải tạo ao nuôi, duy trì độ pH và độ kiềm ổn định trong quá trình nuôi.
• Vôi CaO: Hiệu quả cao trong việc khử trùng và diệt trừ mầm bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý khi sử dụng do tính kiềm cao, có thể gây hại cho tôm cá nếu không sử dụng đúng cách. Thích hợp để cải tạo ao nuôi trước khi thả giống.
• Vôi Dolomite: Cung cấp thêm magie cho ao nuôi, hỗ trợ phát triển vỏ cho tôm, cua. Thích hợp cho các ao nuôi có hàm lượng magie thấp.

Lưu ý 2: Xác định đúng liều lượng vôi cần sử dụng

Liều lượng vôi sử dụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: độ pH, độ kiềm, chất lượng nước ao, mục đích sử dụng và giai đoạn nuôi.

• Độ pH: Nên sử dụng vôi để nâng cao độ pH khi độ pH của nước ao thấp hơn 7.0.
• Độ kiềm: Nên sử dụng vôi để tăng độ kiềm khi độ kiềm của nước ao thấp hơn 50 mg/l.
• Chất lượng nước ao: Nên sử dụng vôi với lượng lớn hơn để cải tạo ao nuôi có chất lượng nước kém.
• Mục đích sử dụng: Nên sử dụng vôi với lượng lớn hơn để khử trùng và diệt trừ mầm bệnh.
• Giai đoạn nuôi: Nên sử dụng vôi với lượng lớn hơn để cải tạo ao nuôi trước khi thả giống và sau khi thu hoạch.

Lưu ý 3: Bón vôi vào thời điểm thích hợp

Nên bón vôi vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến tôm cá. Tránh bón vôi khi trời nắng nóng hoặc khi có mưa lớn.

Lưu ý 4: Hòa tan vôi kỹ trước khi sử dụng

Vôi có tính kiềm cao, nếu không hòa tan kỹ có thể gây hại cho tôm cá. Do đó, cần hòa tan vôi kỹ trước khi sử dụng bằng cách:

• Cho vôi vào thùng hoặc chậu chứa nước.
• Khuấy đều cho đến khi vôi tan hoàn toàn.
• Lọc cặn vôi trước khi sử dụng.

Lưu ý 5: Theo dõi và điều chỉnh liều lượng vôi sử dụng phù hợp với từng giai đoạn nuôi

Cần theo dõi độ pH, độ kiềm và chất lượng nước ao thường xuyên để điều chỉnh liều lượng vôi sử dụng phù hợp với từng giai đoạn nuôi.

Tuân thủ các lưu ý trên đây khi sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản sẽ giúp mang lại nhiều lợi ích cho môi trường ao nuôi và sự phát triển của tôm cá, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế trong mỗi mùa vụ nuôi trồng thuỷ sản.

Kết luận

Sử dụng vôi trong nuôi trồng thủy sản không chỉ đem lại lợi ích về mặt môi trường ao nuôi mà còn thúc đẩy sự phát triển khỏe mạnh của tôm, cá. Khi áp dụng đúng các kỹ thuật sử dụng vôi, người nuôi có thể tiết kiệm được chi phí đáng kể và đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất. Để đạt được kết quả tối ưu, việc kết hợp sử dụng vôi cùng với các biện pháp quản lý ao nuôi khác là hết sức cần thiết.

Vietstock – 20 năm đồng hành cùng ngành chăn nuôi Việt Nam

Đăng ký tham gia  Vietstock 2024 – Triển lãm quốc tế chuyên ngành chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, thủy sản & chế biến thịt tại Việt Nam, để tìm hiểu sâu hơn về các phương pháp tiên tiến trong quản lý và kỹ thuật nuôi trồng. Đây sẽ là cơ hội không thể bỏ qua để cập nhật các thông tin mới nhất, tiếp cận các công nghệ hàng đầu và mở rộng mạng lưới hợp tác. 

Vietstock 2024 được kỳ vọng sẽ vượt trội hơn các phiên bản trước với diện tích triển lãm là 15.000 m2, và hơn 400 đơn vị trưng bày cùng 13.000 khách tham quan từ 50 quốc gia và khu vực. Một triển lãm với quy mô lớn hơn bao giờ hết sẽ đánh dấu bước tiến đầy đột phá kỷ niệm 20 năm hành trình đổi mới.

• Đặt gian hàng: https://www.vietstock.org/dat-gian-hang/ 
• Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24 

Không dừng lại ở triển lãm B2B, Vietstock là người bạn đồng hành, là cầu nối kinh doanh của ngành chăn nuôi Việt Nam và khu vực. Các hoạt động nổi bật: Vietstock Awards, hội nghị và hội thảo kỹ thuật, chương trình Match & Meet, Khu gian hàng Trứng (Eggcellent Theater); Khu gian hàng Phát triển Bền vững; Khu vực Giới thiệu công nghệ và sản phẩm…

Thông tin liên hệ:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]