Tình hình chăn nuôi lợn ở Việt Nam hiện nay

Như một trụ cột quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, ngành chăn nuôi lợn đóng góp to lớn vào an ninh lương thực quốc gia và sự phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, ngành này đã phải đối mặt với nhiều biến động do dịch bệnh, giá cả thị trường và các yếu tố khác.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về vai trò quan trọng của ngành chăn nuôi lợn đối với nền kinh tế Việt Nam, đồng thời nêu bật những biến động và xu hướng mới nhất trong bối cảnh đầy thử thách này.

Thực trạng chăn nuôi lợn hiện nay

Tổng đàn lợn

Ngành chăn nuôi lợn Việt Nam đã trải qua giai đoạn đầy biến động do ảnh hưởng nặng nề của dịch tả lợn Châu Phi (ASF) bùng phát từ năm 2019. Tuy nhiên, đến nay, ngành chăn nuôi lợn đang cho thấy những dấu hiệu phục hồi tích cực. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tính đến tháng 4/2024, tổng đàn lợn cả nước đạt khoảng 27,5 triệu con, phục hồi 85% so với trước khi dịch ASF bùng phát.

Mức phục hồi này cho thấy sự nỗ lực của người chăn nuôi và các doanh nghiệp trong việc tái đàn và phát triển ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, so với giai đoạn trước dịch, tổng đàn lợn hiện nay vẫn còn thấp hơn đáng kể, ảnh hưởng đến sản lượng thịt lợn và khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường.

Sản lượng thịt lợn hơi

Nhờ sự phục hồi của tổng đàn lợn, ngành chăn nuôi cũng đặt mục tiêu năm 2024, tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt trên 7,89 triệu tấn, tăng 3,8%; sản lượng thịt lợn hơi đạt trên 4,87 triệu tấn tăng 4,0% so với năm 2023.

Tuy nhiên, sản lượng thịt lợn hiện nay vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, đặc biệt là trong bối cảnh giá thịt lợn tăng cao. Do đó, cần tiếp tục có những giải pháp để thúc đẩy sản xuất, nâng cao năng suất và hiệu quả chăn nuôi lợn.

Giá cả thị trường

Giá thịt lợn hơi trong năm 2023 có xu hướng tăng so với năm 2022 do ảnh hưởng của dịch ASF và giá thức ăn chăn nuôi tăng cao. Mức giá dao động trong khoảng 50.000 – 70.000 đồng/kg, tùy theo khu vực và thời điểm.

Giá thịt lợn tăng cao gây áp lực lên người tiêu dùng, đồng thời ảnh hưởng đến lợi nhuận của người chăn nuôi. Do đó, cần có những biện pháp để ổn định giá cả thị trường, đảm bảo lợi ích cho cả người tiêu dùng và người chăn nuôi.

Tỷ lệ chăn nuôi theo quy mô

Ngành chăn nuôi lợn Việt Nam hiện nay có sự phân bố theo quy mô khá rõ rệt:

• Hộ gia đình: Chiếm tỷ trọng cao nhất, khoảng 70% tổng đàn lợn cả nước. Chăn nuôi lợn hộ gia đình thường có quy mô nhỏ, manh mún, áp dụng khoa học kỹ thuật hạn chế, dẫn đến năng suất và hiệu quả thấp.
• Trang trại: Chiếm khoảng 20% tổng đàn lợn, tập trung chủ yếu ở các tỉnh phía Nam và Đông Nam Bộ. Chăn nuôi lợn trang trại có quy mô lớn hơn, áp dụng khoa học kỹ thuật cao, năng suất và hiệu quả cao hơn so với chăn nuôi hộ gia đình.
• Doanh nghiệp: Chiếm khoảng 10% tổng đàn lợn, chủ yếu là các doanh nghiệp lớn có áp dụng công nghệ cao và quy trình chăn nuôi an toàn. Chăn nuôi lợn doanh nghiệp có quy mô lớn nhất, áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến nhất, năng suất và hiệu quả cao nhất, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm tốt nhất.

Sự phân bố theo quy mô này cho thấy sự chênh lệch về năng suất, hiệu quả và chất lượng sản phẩm giữa các mô hình chăn nuôi. Do đó, cần có những chính sách hỗ trợ để phát triển các mô hình chăn nuôi quy mô lớn, ứng dụng khoa học kỹ thuật và đảm bảo an toàn thực phẩm.

Nguồn thức ăn chăn nuôi

Nguồn thức ăn chăn nuôi cho ngành chăn nuôi lợn hiện nay chủ yếu đến từ hai nguồn:

• Thức ăn tự nhiên: Bao gồm các loại ngũ cốc như ngô, lúa, đậu tương, và các phụ phẩm nông nghiệp như cám, bã bia.
• Thức ăn công nghiệp: Được sản xuất từ các nguyên liệu như ngô, đậu tương, khoáng chất, vitamin, v.v. Thức ăn công nghiệp có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với thức ăn tự nhiên, giúp nâng cao năng suất và hiệu quả chăn nuôi.

Giá thức ăn chăn nuôi, đặc biệt là thức ăn công nghiệp, có xu hướng tăng cao trong những năm gần đây do ảnh hưởng của giá nguyên liệu và tỷ giá hối đoái. Điều này gây áp lực lớn lên giá thành sản phẩm và lợi nhuận của người chăn nuôi.

Cần có những giải pháp để đa dạng hóa nguồn thức ăn chăn nuôi, phát triển sản xuất thức ăn trong nước, giảm bớt sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, đồng thời có chính sách hỗ trợ người chăn nuôi trong việc sử dụng thức ăn hiệu quả.

Áp dụng khoa học kỹ thuật

Áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi lợn ngày càng phổ biến, đặc biệt là ở các trang trại quy mô lớn và doanh nghiệp. Một số kỹ thuật được áp dụng phổ biến như:

• Thụ tinh nhân tạo: Giúp nâng cao tỷ lệ thụ thai, rút ngắn thời gian sinh sản và cải thiện chất lượng con giống.
• Chăn nuôi bằng vi sinh: Giúp cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng và nâng cao năng suất chăn nuôi.
• Cho ăn tự động: Giúp tiết kiệm nhân công, giảm thiểu thất thoát thức ăn và nâng cao hiệu quả chăn nuôi.

Tuy nhiên, việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi lợn ở các hộ gia đình còn hạn chế do thiếu vốn, kiến thức và kỹ năng. Cần có những chính sách hỗ trợ để người chăn nuôi tiếp cận khoa học kỹ thuật, nâng cao trình độ sản xuất và hiệu quả chăn nuôi.

Tình hình dịch bệnh

Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) vẫn là mối đe dọa lớn nhất đối với ngành chăn nuôi lợn. Ngoài ra, một số dịch bệnh khác như tai xanh, lở mồm long móng cũng tiềm ẩn nguy cơ bùng phát.

Dịch bệnh ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất và tiêu thụ thịt lợn, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Do đó, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng chống dịch bệnh, bao gồm:

• Tiêm phòng đầy đủ cho đàn lợn.
• Áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi.
• Tăng cường giám sát dịch bệnh.
• Hủy tiêu ổ dịch kịp thời.

Thách thức và giải pháp

Thách thức

Mặc dù ngành chăn nuôi lợn đang có dấu hiệu phục hồi, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để phát triển bền vững:

• Dịch bệnh: Dịch tả lợn Châu Phi (ASF) vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, gây ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất và tiêu thụ thịt lợn. Ngoài ra, một số dịch bệnh khác như tai xanh, lở mồm long móng cũng tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến đàn lợn.
• Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu dẫn đến các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, ảnh hưởng đến sản xuất thức ăn chăn nuôi và sức khỏe đàn lợn.
• Giá nguyên liệu đầu vào tăng cao: Giá nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thức ăn chăn nuôi như ngô, đậu tương, khoáng chất, v.v. có xu hướng tăng cao, gây áp lực lên giá thành sản phẩm và lợi nhuận của người chăn nuôi.
• Chất lượng con giống, thức ăn chưa ổn định: Chất lượng con giống và thức ăn chăn nuôi chưa được đảm bảo đồng đều, ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả chăn nuôi.
• Áp dụng khoa học kỹ thuật còn hạn chế: Việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi lợn, đặc biệt là ở các hộ gia đình còn hạn chế, dẫn đến năng suất và hiệu quả thấp.
• Rào cản kỹ thuật trong xuất khẩu: Một số thị trường xuất khẩu tiềm năng như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc có nhiều yêu cầu về chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm, gây khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu thịt lợn Việt Nam.

Giải pháp

Để giải quyết những thách thức trên và phát triển ngành chăn nuôi lợn bền vững, cần có những giải pháp sau:

• Nâng cao công tác phòng chống dịch bệnh: Tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng chống dịch ASF và các dịch bệnh khác, bao gồm tiêm phòng đầy đủ cho đàn lợn, áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi, tăng cường giám sát dịch bệnh và xử lý ổ dịch kịp thời.
• Phát triển đàn giống sạch bệnh, chất lượng cao: Phát triển đàn nái nội địa, áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng con giống, đảm bảo con giống sạch bệnh và có năng suất cao.
• Đảm bảo an toàn thực phẩm trong chăn nuôi và chế biến: Áp dụng các quy trình chăn nuôi an toàn, sử dụng thức ăn chăn nuôi đảm bảo chất lượng, tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm trong chế biến và bảo quản sản phẩm.
• Ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất: Hỗ trợ người chăn nuôi tiếp cận khoa học kỹ thuật, áp dụng các công nghệ cao vào sản xuất như thụ tinh nhân tạo, chăn nuôi bằng vi sinh, cho ăn tự động, v.v. để nâng cao năng suất và hiệu quả chăn nuôi.
• Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, tìm kiếm thị trường mới: Hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục hành chính, thông tin thị trường, xúc tiến thương mại để tăng cường xuất khẩu thịt lợn sang các thị trường tiềm năng.

Bằng cách giải quyết những thách thức và thực hiện các giải pháp trên, ngành chăn nuôi lợn Việt Nam có thể phát triển bền vững, đảm bảo nguồn cung thịt lợn an toàn cho thị trường trong nước và xuất khẩu sang các thị trường quốc tế.

Ngoài ra, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người chăn nuôi để thực hiện hiệu quả các giải pháp trên, góp phần phát triển ngành chăn nuôi lợn một cách bền vững.

Kết luận

Ngành chăn nuôi lợn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, tạo việc làm và thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi lợn đang phải đối mặt với nhiều thách thức như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, chất lượng con giống và thức ăn chưa ổn định, v.v.

Để phát triển ngành chăn nuôi lợn bền vững, cần có những giải pháp đồng bộ như: nâng cao công tác phòng chống dịch bệnh, phát triển đàn giống sạch bệnh, chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, tìm kiếm thị trường mới.

Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả chăn nuôi lợn, hãy tham gia Vietstock 2024 – Triển lãm quốc tế chuyên ngành chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, thủy sản & chế biến thịt, sẽ được tổ chức từ ngày 09 – 11 tháng 10 năm 2024 tại SECC – TP.HCM, diễn ra đồng thời với Triển lãm Thủy sản Aquaculture Vietnam 2024. Là phiên bản đặc biệt kỷ niệm 20 năm thành lập – VIETSTOCK 2024 dự kiến sẽ thu hút 400 đơn vị trưng bày và hơn 13.000 khách tham quan thương mại & chuyên ngành trong 3 ngày triển lãm.

Vietstock là đại diện của sự đổi mới, sáng tạo và kiến thức chuyên môn ngành chăn nuôi và thủy sản. Điểm đến quy tụ các chuyên gia và doanh nghiệp từ khắp nơi trên thế giới, cùng nhau khám phá những tiến bộ mới nhất, trao đổi kiến thức và thúc đẩy hợp tác nhằm thúc đẩy ngành chăn nuôi và thủy sản phát triển.

Hãy đến với Vietstock 2024 để nâng cao hiệu quả chăn nuôi lợn và phát triển kinh doanh bền vững!

Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24

Nếu bạn đang cần giải đáp thông tin liên quan đến Triển lãm sắp diễn ra thì hãy LIÊN HỆ CHÚNG TÔI: 

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]