Kỹ thuật chăn nuôi lợn đực giống: Bí quyết tăng năng suất và hiệu quả kinh tế

Bạn có biết rằng lợn đực giống là một yếu tố quan trọng trong chăn nuôi lợn? Một con lợn đực giống tốt sẽ truyền thông tin di truyền các tình trạng kinh tế cho hàng ngàn con thế hệ sau. Bởi vậy, việc chọn và chăm sóc lợn đực giống cần được quan tâm và đầu tư nhiều hơn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những kinh nghiệm và kỹ thuật chọn và chăm sóc lợn đực giống hiệu quả, từ đó nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi lợn. Bạn sẽ được biết những lưu ý khi chọn giống lợn, những tiêu chuẩn để đánh giá một con lợn đực giống tốt, cũng như cách nuôi dưỡng, dinh dưỡng và huấn luyện lợn đực giống. Hãy cùng theo dõi bài viết để có thêm thông tin hữu ích nhé!

Giới thiệu về kỹ thuật chăn nuôi lợn đực giống

Lợn đực giống là gì?

Lợn đực giống là một con lợn đực được sử dụng để giao phối với lợn nái để sinh sản. Lợn đực giống có vai trò rất quan trọng trong chăn nuôi lợn, vì tính di truyền của nó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng của đàn lợn con. Lợn đực giống cần được chọn lọc kỹ càng, chăm sóc và nuôi dưỡng tốt, để có khả năng sản xuất tinh tốt, tinh tình nhanh nhẹn và hăng, cơ thể khỏe mạnh, tỷ lệ thụ thai cao và có chiều hướng cải tạo di truyền cho đời sau.

Các giống lợn đực giống được nuôi ở Việt Nam bao gồm các giống bản địa, các giống nhập nội và các giống lai. Các giống bản địa có thể kể đến như lợn Móng Cái, lợn ỉ, lợn mán, lợn sóc, lợn cỏ, lợn đen Lũng Pù, lợn Vân Pa, lợn Khùa, lợn Mường Khương, lợn Mẹo, lợn Táp Ná. Các giống nhập nội có thể kể đến như lợn Yorkshire, lợn Landrace, lợn Duroc, lợn Pietrain, lợn Hampshire, lợn Berkshire, lợn Cornwall. Các giống lai có thể kể đến như lợn Ba Xuyên, lợn Thuộc Nhiêu.

Tùy theo mục tiêu sản xuất và điều kiện nuôi dưỡng, người chăn nuôi có thể chọn các giống lợn đực giống phù hợp. Một số tiêu chí để chọn lựa các giống lợn đực giống là: khối lượng cơ thể, tỷ lệ nạc/mỡ, khả năng sinh sản và khả năng chịu bệnh. Ngoài ra, còn phải xem xét các yếu tố như nguồn gốc của giống, sự tương thích với điều kiện khí hậu và môi trường sống.

Các tiêu chuẩn để chọn một con lợn đực giống tốt

Theo các chuyên gia kỹ thuật chăn nuôi lợn, có một số tiêu chuẩn để chọn một con lợn đực giống tốt, bao gồm:

• Chọn giống lợn phù hợp với mục tiêu sản xuất, thị hiếu của người tiêu dùng và điều kiện nuôi dưỡng. Các giống lợn có thể được phân loại thành các giống bản địa, các giống nhập nội và các giống lai. Mỗi giống có những ưu và nhược điểm riêng, cần được nghiên cứu và so sánh kỹ trước khi quyết định.
• Chọn lợn đực theo ngoại hình và thể chất. Lợn đực giống cần có hình dáng cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, da hồng hào, lông mềm và thưa. Lưng thẳng, ngực nở, cơ thể rắn chắc. Bốn chân to, thẳng, không dị tật. Đuôi to xoắn. Vú đều và cách xa nhau, ít nhất 6 cặp vú trở lên. Dịch hoàn to, căng và đều nhau. Bộ phận sinh dục không bị dị dạng hoặc bệnh tật.
• Chọn lợn đực theo khả năng sinh trưởng và phát dục. Lợn đực giống cần có tốc độ tăng trọng cao, ít nhất 600-700gram/ngày từ khi sinh đến khi phối giống. Độ dày mỡ lưng không quá 3 cm5. Tiêu thụ thức ăn ít, khoảng 3,2-3,5 kg/kg tăng trọng. Tính dục hăng hái, không xuất tinh quá sớm hoặc quá muộn. Khả năng giao phối cao, có thể phối với 25-30 con nái/năm khi giao phối trực tiếp hoặc gấp 10 lần khi gieo tinh nhân tạo.
• Chọn lợn đực theo nguồn gốc và gia phả. Lợn đực giống cần có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm tra sức khỏe và di truyền bởi các cơ quan chuyên môn. Lợn đực giống cần có gia phả minh bạch, không phải là con của cha mẹ cận huyết hoặc đồng huyết. Lợn đực giống cần có cha mẹ có năng suất và chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn của giống. Lợn đực giống cần có ngoại hình và đặc điểm giống nổi trội nhất trong đàn, trọng lượng cai sữa (45 ngày) đạt ít nhất 15 kg.

Tại sao cần áp dụng kỹ thuật chăn nuôi lợn đực giống?

Kỹ thuật chăn nuôi lợn đực giống bao gồm các khâu như: chọn lựa giống, chăm sóc nuôi dưỡng, huấn luyện và sử dụng, phối giống và kiểm tra sức khỏe. Mỗi khâu có những yêu cầu và tiêu chuẩn riêng, cần được tuân thủ nghiêm ngặt để đảm bảo hiệu quả cao nhất. Ngoài ra, còn phải xem xét các yếu tố như nguồn gốc của giống, sự tương thích với điều kiện khí hậu và môi trường sống.

Việc áp dụng kỹ thuật chăn nuôi lợn đực giống không chỉ mang lại lợi ích cho người chăn nuôi, mà còn góp phần nâng cao năng suất sinh sản của toàn ngành chăn nuôi lợn. Theo các nghiên cứu của Hughes và CTV (1997), lợn đực giống có vai trò rất lớn và có khả năng cải tạo đàn lợn rất tốt. Lợn đực giống ảnh hưởng tới sức sản xuất của 25 – 30 lợn nái khi phối trực tiếp, và gấp 10 lần khi gieo tinh nhân tạo. Lợn đực giống có thể truyền thông tin di truyền các tính trạng kinh tế cho hàng ngàn con thế hệ sau.

Các kỹ thuật chăm sóc và nuôi dưỡng lợn đực giống

Cách chuẩn bị chuồng trại cho lợn đực giống

Để nuôi lợn đực giống hiệu quả, cần phải chuẩn bị chuồng trại phù hợp với điều kiện khí hậu, sức khỏe và nhu cầu của lợn. Dưới đây là một số yếu tố cần chú ý khi chuẩn bị chuồng trại cho lợn đực giống:

• Vị trí: Chuồng trại nên được xây dựng ở nơi cao ráo, thoáng mát, theo hướng Đông hoặc Đông Nam1. Khoảng cách từ trang trại chăn nuôi quy mô vừa đến khu tập trung xử lý chất thải sinh hoạt, công nghiệp, khu dân cư tối thiểu là 200 mét; đến trường học, bệnh viện, chợ, nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho cộng đồng dân cư tối thiểu là 300 mét. Khoảng cách giữa 02 trang trại chăn nuôi của 02 chủ thể khác nhau tối thiểu là 50 mét. Nơi xây dựng trang trại phải đủ nguồn nước bảo đảm chất lượng cho hoạt động chăn nuôi và xử lý chất thải chăn nuôi; có biện pháp bảo vệ môi trường.
• Cấu trúc: Thiết lập tường rào bao quanh nhằm kiểm soát người và động vật ra vào trại và phải bố trí riêng biệt các khu: khu chăn nuôi; khu vệ sinh, sát trùng thiết bị chăn nuôi; khu cách ly lợn ốm; khu xử lý chất thải. Chuồng nuôi lợn nên xây dựng ở địa điểm cao ráo, dễ thoát nước, dễ làm vệ sinh và đảm bảo luôn khô ráo, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Chuồng nuôi lợn phải bố trí phù hợp với từng lứa tuổi của lợn và mục đích sản xuất. Nền chuồng hoặc sàn chuồng bằng bê tông (hoặc có thể bằng nhựa, bằng gang đối với lợn nái nuôi con, lợn con sau cai sữa đến 30kg) và phải đảm bảo không trơn trượt và phải có rãnh thoát nước đối với chuồng sàn, có độ dốc từ 3-5% đối với chuồng nền. Vách chuồng phải nhẵn, không có góc sắc, đảm bảo lợn không bị trầy xước khi cọ sát vào vách chuồng.
• Diện tích: Căn cứ vào mật độ nuôi phù hợp với từng lứa tuổi của lợn và mục đích sản xuất, diện tích chuồng nuôi cụ thể như sau: Lợn đực giống: Lợn hậu bị: Nên nuôi mỗi con 1 ô chuồng. Tối thiểu 2m2/con với lợn ngoại; 2m2 chuồng/con và 3m2 sân chơi/con với lợn nội. Lợn đực làm việc: Nên nuôi mỗi con 1 ô chuồng. Tối thiểu 4m2/con với lợn ngoại; 4-4,5m2 chuồng/con và 12-20m2 sân chơi/con với lợn nội.
• Thiết bị: Trang bị các thiết bị cần thiết cho hoạt động chăn nuôi, như: máy xay thức ăn, máy trộn thức ăn, máy ép viên thức ăn, máy phun thuốc, máy sấy khô chất thải, máy xử lý chất thải, máy phát điện dự phòng, hệ thống chiếu sáng, hệ thống thông gió, hệ thống cấp thoát nước, hệ thống tưới rửa chuồng trại, hệ thống phun sương làm mát, hệ thống cảnh báo an ninh, hệ thống theo dõi sức khỏe và sinh sản của lợn. Ngoài ra, cần có các dụng cụ chăm sóc lợn như: dao cạo móng, dao cắt rốn, dao cắt tai, dao cắt nọc, kim tiêm, thuốc tiêm, thuốc uống, thuốc tắm, thuốc khử trùng, thuốc sát khuẩn, thuốc xoa bóp, thuốc bổ sung vitamin và khoáng chất, thuốc kích thích sinh sản, thuốc ngừa thai và phá thai, thuốc điều trị các bệnh lý thường gặp.

Cách cung cấp thức ăn cho lợn đực giống

việc cung cấp thức ăn cho lợn đực giống cần phải đảm bảo đủ năng lượng, protein, vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác để duy trì sức khỏe, sinh sản và khai thác tinh hiệu quả. Dưới đây là một số nguyên tắc và gợi ý về cách cung cấp thức ăn cho lợn đực giống:

• Thức ăn cho lợn đực giống phải phù hợp với tuổi, trọng lượng, nhu cầu sinh sản và hoạt động của lợn. Không nên cho ăn quá nhiều hoặc quá ít, để tránh gây béo phì hoặc suy dinh dưỡng. Khẩu phần ăn của lợn đực giống có thể tham khảo như sau:

• Thức ăn cho lợn đực giống phải đa dạng và cân bằng, bao gồm các loại thức ăn xanh, thức ăn tinh và thức ăn bổ sung. Thức ăn xanh có thể là các loại rau củ quả, cây thuốc nam, cây thức ăn nhanh như rau muống, rau dền, rau ngót, bèo tây, xoài non… Thức ăn tinh có thể là các loại ngũ cốc như ngô, gạo, yến mạch… hoặc các loại bột như bột cá, bột sữa… Thức ăn bổ sung có thể là các loại vitamin và khoáng chất như ADE, canxi, photpho… hoặc các loại thuốc kích thích sinh sản như gonadotropin.
• Thức ăn cho lợn đực giống phải được chế biến và bảo quản kỹ lưỡng, để tránh mất dinh dưỡng hoặc nhiễm khuẩn. Các loại thức ăn xanh nên được rửa sạch và cắt nhỏ trước khi cho ăn. Các loại thức ăn tinh nên được xay nhuyễn hoặc ép viên để dễ tiêu hóa. Các loại thức ăn bổ sung nên được mua từ các nguồn uy tín và tuân theo hướng dẫn sử dụng. Các loại thức ăn nên được để trong các bình kín hoặc túi nilon và để nơi khô ráo, thoáng mát.
• Thời gian và cách thức cho ăn cho lợn đực giống cũng cần được chú ý. Nên cho lợn ăn vào sáng sớm, không cho ăn no trước khi khai thác tinh hoặc phối giống, ít nhất 30 phút. Nên cho lợn ăn vào những lúc thời tiết mát trong ngày, tránh cho ăn vào những lúc nắng nóng hoặc rét. Nên cho lợn ăn theo khẩu phần và chia làm nhiều bữa trong ngày, để tăng hiệu quả tiêu hóa và hấp thu. Nên thường xuyên tắm chải cho lợn, để giữ cho lợn sạch sẽ và thoải mái.

Cách theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho lợn đực giống

theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho lợn đực giống là một công việc cần thiết để duy trì hiệu quả sinh sản và khai thác tinh. Dưới đây là một số nguyên tắc và gợi ý về cách theo dõi sức khỏe và phòng bệnh cho lợn đực giống:

• Theo dõi sức khỏe: Cần thường xuyên kiểm tra trạng thái, tình trạng sức khỏe của lợn đực giống, như: nhiệt độ cơ thể, nhịp thở, nhịp tim, màu da, màu niêm mạc, ăn uống, tiêu hóa, tiết niệu, tiết mật… Nếu phát hiện bất thường, cần xác định nguyên nhân và xử lý kịp thời. Ngoài ra, cần kiểm tra chất lượng tinh dịch của lợn đực giống trước và sau khi khai thác hoặc phối giống, bằng cách sử dụng các thiết bị như: kính hiển vi, máy đếm tinh trùng, máy đo pH… để đánh giá các chỉ tiêu như: số lượng tinh trùng, tỷ lệ tinh trùng sống, tỷ lệ tinh trùng bất thường, pH của tinh dịch….
• Phòng bệnh: Cần tiêm vắc-xin phòng bệnh cho lợn đực giống theo quy trình thú y3. Các bệnh cần phòng ngừa là: bệnh tai xanh, bệnh tụ huyết trùng, bệnh sán heo, bệnh viêm phổi… Cần vệ sinh chuồng trại ngày 1-2 lần bằng các chất khử trùng như: PIVIDINE hoặc ANTIVIRUS-FMB. Cần cách ly và điều trị kịp thời cho các con lợn bị ốm hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Cần tuân thủ các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi.

Những lời khuyên cho người chăn nuôi lợn đực giống

• Chọn lợn đực giống có chất lượng cao, có nguồn gốc, lý lịch rõ ràng, không bị dị tật, dịch bệnh hoặc bất thường về cơ quan sinh dục. Lợn đực giống nên có thân hình cân đối, lông bờm dựng đứng, da hồng hào, mắt sáng, nhanh nhẹn, có sáu cặp vú đều đặn. Lợn đực giống nên được kiểm tra chất lượng tinh dịch trước và sau khi khai thác hoặc phối giống.
• Chăm sóc lợn đực giống theo quy trình thú y, tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy đủ, vệ sinh chuồng trại thường xuyên bằng các chất khử trùng. Cách ly và điều trị kịp thời cho các con lợn bị ốm hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Tuân thủ các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi.
• Cung cấp thức ăn cho lợn đực giống phù hợp với tuổi, trọng lượng, nhu cầu sinh sản và hoạt động của lợn. Thức ăn cho lợn đực giống phải đa dạng và cân bằng, bao gồm các loại thức ăn xanh, thức ăn tinh và thức ăn bổ sung. Thức ăn cho lợn đực giống phải được chế biến và bảo quản kỹ lưỡng, để tránh mất dinh dưỡng hoặc nhiễm khuẩn. Thời gian và cách thức cho ăn cho lợn đực giống cũng cần được chú ý.
• Khai thác tinh và phối giống cho lợn đực giống theo phương pháp thích hợp. Có hai phương pháp phối giống cho lợn là phối giống trực tiếp và phối giống bằng truyền tinh nhân tạo. Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, cần được lựa chọn tùy theo điều kiện và mục tiêu của người chăn nuôi. Nếu áp dụng phương pháp phối giống bằng truyền tinh nhân tạo, cần có người phối giống có kỹ thuật cao, và cần có đầu tư về dụng cụ, thiết bị bảo quản và vận chuyển tinh trong môi trường thích hợp.
• Bán lợn con với giá cao và thu hút khách hàng. Chọn thời điểm bán phù hợp với nhu cầu thị trường, giá cả và mục tiêu của người chăn nuôi. Chọn đối tượng bán là các trang trại chăn nuôi, các cơ sở kinh doanh thịt lợn, các nhà máy chế biến thịt lợn hoặc các khách hàng cá nhân. Chọn phương thức bán là bán trực tiếp tại trang trại, bán qua mạng xã hội, bán qua các sàn giao dịch nông sản hoặc bán qua các tổ chức trung gian.

Bên trên là tất cả những kỹ thuật và lưu ý khi triển khai một mô hình chăn nuôi lợn đực giống, hy vọng sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn về lĩnh vực này. 

Ngoài ra, trong tháng 10/2023 Vietstock có tổ chức “TRIỂN LÃM VIETSTOCK TỔ CHỨC CHUỖI HỘI THẢO CHUYÊN NGÀNH THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN NGÀNH CHĂN NUÔI” nhiều chuyên gia trong ngành đến để chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho các mô hình chăn nuôi hiện nay tại Việt Nam. Nếu như bạn quan tâm thì hãy đăng ký ngay tại bên dưới:

Đăng ký ngay tại đây:

• Đăng ký trưng bày: https://vietstock.org/dat-gian-hang/
• Đăng ký tham quan: https://ers.ubmthailand.com/vs23

————————–

Box thông tin:

Để biết thêm thông tin chi tiết, Quý vị vui lòng liên hệ Ban tổ chức:

• Ms. Trang – [email protected]
• Ms. Phương – [email protected] (Hỗ trợ đăng ký theo đoàn)
• Tel: (+84) 28 3622 2588