Tất tần tật về phụ phẩm nông nghiệp cho chăn nuôi trâu bò

Ngành chăn nuôi trâu bò đóng góp vai trò quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, ngành chăn nuôi cũng đang đối mặt với thách thức lớn về nguồn thức ăn, đặc biệt là chi phí thức ăn tinh ngày càng tăng cao.

Vậy đâu là giải pháp?

Phụ phẩm nông nghiệp, nguồn tài nguyên dồi dào và thường bị bỏ phí, chính là nguồn dinh dưỡng tiềm năng cho ngành chăn nuôi trâu bò. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin toàn diện về phụ phẩm nông nghiệp, từ khái niệm, vai trò, lợi ích, đến các loại phụ phẩm phổ biến, kỹ thuật xử lý và bảo quản, cách thức sử dụng hiệu quả trong chăn nuôi trâu bò, cùng những giải đáp cho các thắc mắc thường gặp.

Hãy cùng Vietstock tìm hiểu tiềm năng to lớn từ phụ phẩm nông nghiệp để nâng tầm ngành chăn nuôi trâu bò Việt Nam!

Phụ phẩm nông nghiệp là gì?

Phụ phẩm nông nghiệp là những sản phẩm phụ phát sinh trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, khai thác thủy sản, lâm nghiệp. Và các phụ phẩm nông nghiệp phổ biến trong chăn nuôi trâu bò là:

• Thân, cành, lá cây trồng: rơm rạ, thân bắp, lạc vỏ, đậu phộng thân…
• Phụ phẩm từ sản xuất lương thực: cám gạo, cám mì…
• Phụ phẩm từ sản xuất mía đường: bã mía, mật mía…
• Phụ phẩm từ sản xuất rau quả: bã bia, bã rượu…

Thay vì bị bỏ phí, phụ phẩm nông nghiệp được tận dụng làm nguồn tài nguyên to lớn cho ngành chăn nuôi trâu bò. Với giá trị dinh dưỡng cao và giá thành rẻ, phụ phẩm nông nghiệp có thể giúp giảm chi phí thức ăn cho trâu bò, tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Tận dụng hiệu quả phụ phẩm nông nghiệp trong chăn nuôi trâu bò không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển chăn nuôi bền vững.

Các loại phụ phẩm nông nghiệp

Việc tận dụng hiệu quả phụ phẩm nông nghiệp không chỉ giúp giảm chi phí thức ăn cho trâu bò mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển chăn nuôi bền vững.

Dưới đây là một số loại phụ phẩm nông nghiệp phổ biến được sử dụng trong chăn nuôi trâu bò:

Thân, cành, lá cây trồng

Rơm rạ: Đây là nguồn thức ăn thô xanh quan trọng cho trâu bò, đặc biệt là trong mùa khô hạn. Rơm rạ có hàm lượng chất xơ cao, giúp kích thích tiêu hóa và cung cấp năng lượng cho trâu bò. Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng trong rơm rạ tương đối thấp, do vậy cần bổ sung thêm các loại thức ăn khác để đảm bảo dinh dưỡng cho trâu bò.

Thân bắp: Thân bắp sau khi thu hoạch bắp có thể được sử dụng làm thức ăn cho trâu bò. Thân bắpcó hàm lượng dinh dưỡng cao hơn rơm rạ, bao gồm protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, thân bắp cần được băm nhỏ và xử lý phù hợp trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo tiêu hóa.

Vỏ lạc: Vỏ lạc là phần vỏ lạc sau khi thu hoạch hạt. Vỏ lạc có hàm lượng protein và chất béo cao, là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng tốt cho trâu bò. Tuy nhiên, vỏ lạccần được xử lý phù hợp trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo an toàn.

Thân đậu phộng: Thân đậu phộng là phần thân cây đậu phộng sau khi thu hoạch quả. Thân đậu phộng có hàm lượng dinh dưỡng cao, tương tự như vỏ lạc. Thân đậu phộng cần được xử lý phù hợp trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo an toàn.

Phụ phẩm từ sản xuất lương thực

Cám gạo: Cám gạo là phần phụ phẩm còn sót lại sau khi xay xát gạo. Cám gạo có hàm lượng protein, chất béo và vitamin cao, là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng tốt cho trâu bò. Tuy nhiên, cám gạo cần được xử lý phù hợp trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo an toàn.

Cám mì: Cám mì là phần phụ phẩm còn sót lại sau khi chế biến bột mì. Cám mì có hàm lượng protein, chất béo và vitamin cao, là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng tốt cho trâu bò. 

Phụ phẩm từ sản xuất mía đường

Bã mía: Bã mía là phần bã còn sót lại sau khi ép mía lấy nước. Bã mía có hàm lượng chất xơ cao, là nguồn thức ăn thô xanh quan trọng cho trâu bò. Hàm lượng dinh dưỡng trong bã mía tương đối thấp, do vậy cần bổ sung thêm các loại thức ăn khác để đảm bảo dinh dưỡng cho trâu bò.

Mật mía: Mật mía là phần mật còn sót lại sau khi chế biến đường. Mật mía có hàm lượng đường cao, là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào cho trâu bò. Khi sử dụng mật mía cần lưu ý cân chỉnh lượng vừa phải để tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trâu bò.

Phụ phẩm từ sản xuất rau quả

Bã bia: Bã bia là phần bã còn sót lại sau khi sản xuất bia. Bã bia có hàm lượng protein, chất xơ và vitamin cao, là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng tốt cho trâu bò. Tuy nhiên, bã bia cần được xử lý phù hợp trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo an toàn.

Bã rượu: Quá trình chưng cất rượu vang, rượu gạo, rượu trái cây,… tạo ra lượng bã rượu đáng kể. Bã rượu có hàm lượng protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất cao, tương tự như bã bia. Vì vậy, bã rượu là nguồn thức ăn bổ sung dinh dưỡng hiệu quả cho trâu bò, giúp cải thiện sức khỏe, tăng năng suất thịt và sữa.

Vỏ trái cây: Vỏ trái cây như chuối, dứa, cam, bưởi… thường bị bỏ đi sau khi thu hoạch phần thịt. Vỏ trái cây chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, được sử dụng làm thức ăn bổ sung cho trâu bò, giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức khỏe da và lông.

Bã đậu nành: Quá trình sản xuất sữa đậu nành, nước tương… tạo ra nhiều bã đậu nành. Nếu tận dụng phụ phẩm nông nghiệp này làm thức ăn cho trâu bò sẽ hỗ trợ bổ sung thêm protein (khoảng 40-50%), chất xơ và các axit amin thiết yếu,  giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ phát triển cơ bắp và tăng năng suất thịt.

Cách thức sử dụng phụ phẩm nông nghiệp trong chăn nuôi trâu bò

Để tận dụng tối đa tiềm năng của phụ phẩm nông nghiệp trong chăn nuôi trâu bò, cần áp dụng các cách thức sử dụng hiệu quả sau đây:

Bước 1: Lựa chọn loại phụ phẩm phù hợp

• Giai đoạn bê nghé: Nên sử dụng các loại phụ phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ tiêu hóa như cám gạo, cám mì, bã bia, bã rượu… với tỷ lệ phù hợp trong khẩu phần ăn.
• Giai đoạn trưởng thành: Có thể sử dụng đa dạng các loại phụ phẩm như rơm rạ, thân bắp, bã mía, vỏ trái cây… kết hợp với thức ăn tinh để đảm bảo dinh dưỡng cân bằng.
• Giai đoạn vỗ béo: Nên ưu tiên sử dụng các loại phụ phẩm giàu năng lượng như bã mía, mật mía, bã đậu nành… kết hợp với thức ăn tinh để tăng cường lượng calo và protein.

Bước 2: Xác định tỷ lệ phối trộn

• Tùy thuộc vào loại phụ phẩm, giai đoạn phát triển của trâu bò và mục đích chăn nuôi, cần xác định tỷ lệ phối trộn phù hợp trong khẩu phần ăn.
• Nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng động vật để có được tỷ lệ phối trộn tối ưu, đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trâu bò.

Bước 3: Chế biến thức ăn

• Băm nhỏ: Phụ phẩm nông nghiệp cần được băm nhỏ để tăng khả năng tiêu hóa cho trâu bò.
• Trộn đều: Cần trộn đều phụ phẩm nông nghiệp với các nguyên liệu khác trong khẩu phần ăn để đảm bảo trâu bò hấp thu dinh dưỡng đồng đều.
• Ủ chua: Một số loại phụ phẩm như rơm rạ, ngô thân,… có thể được ủ chua để tăng giá trị dinh dưỡng và bảo quản lâu dài.

Lưu ý khi sử dụng phụ phẩm nông nghiệp

• Cần lựa chọn phụ phẩm nông nghiệp có nguồn gốc rõ ràng, không bị nấm mốc, thối rữa.
• Xử lý phụ phẩm nông nghiệp đúng cách trước khi cho trâu bò ăn để đảm bảo an toàn và vệ sinh.
• Theo dõi sức khỏe của trâu bò thường xuyên và điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp khi cần thiết.
• Kết hợp sử dụng phụ phẩm nông nghiệp với các loại thức ăn khác để đảm bảo dinh dưỡng cân bằng cho trâu bò.

Kỹ thuật xử lý và bảo quản phụ phẩm nông nghiệp

Phụ phẩm nông nghiệp là nguồn tài nguyên tiềm năng cho ngành chăn nuôi trâu bò, tuy nhiên nếu không được xử lý và bảo quản đúng cách sẽ dễ bị hư hỏng, gây lãng phí và ảnh hưởng đến môi trường.

Kỹ thuật xử lý và bảo quản sẽ giúp tận dụng tối đa tiềm năng của phụ phẩm nông nghiệp, góp phần giảm chi phí thức ăn và phát triển mô hình chăn nuôi trâu bò phát triển ổn định hơn.

Hướng dẫn kỹ thuật xử lý phụ phẩm nông nghiệp

Kỹ thuật	Đặc điểm	Cách thực hiện
Ủ chua	Tăng giá trị dinh dưỡng, tăng khả năng tiêu hóa, hạn chế vi sinh vật có hại.	Cắt nhỏ hoặc băm nhỏ phụ phẩm nông nghiệp. Tiếp đến, trộn đều với nước, rỉ mật, hoặc chế phẩm sinh học. Cho vào thùng ủ, nén chặt và đậy kín. Ủ trong 10-15 ngày (tùy loại phụ phẩm và điều kiện thời tiết).
Phơi nắng	Đơn giản, dễ thực hiện, không tốn chi phí. Nhưng, phụ thuộc thời tiết, có thể bị nấm mốc, côn trùng.	Cắt nhỏ hoặc băm nhỏ phụ phẩm nông nghiệp. Phơi đều dưới ánh nắng mặt trời. Và cào đảo thường xuyên để đảm bảo phơi khô đều. Cuối cùng, thu hoạch khi phụ phẩm đã khô hoàn toàn.

Cách thức bảo quản phụ phẩm nông nghiệp

• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Hạn chế nấm mốc, vi sinh vật có hại.
• Che đậy kín đáo: Tránh tác động của ánh nắng mặt trời, mưa gió.
• Sử dụng silo hoặc thùng chứa chuyên dụng: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Xử lý kịp thời: Tránh hư hỏng, thối rữa.

Kết luận

Phụ phẩm nông nghiệp, vốn được xem là “rác thải” vô dụng, nay lại trở thành nguồn tài nguyên quý giá cho ngành chăn nuôi trâu bò. Việc tận dụng hiệu quả phụ phẩm nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Giảm chi phí thức ăn: Thay thế một phần thức ăn đắt đỏ bằng phụ phẩm nông nghiệp giúp giảm gánh nặng chi phí cho người chăn nuôi.
• Nâng cao giá trị dinh dưỡng: Phụ phẩm nông nghiệp, khi được xử lý đúng cách, cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cho trâu bò, giúp vật nuôi phát triển khỏe mạnh và tăng năng suất.
• Bảo vệ môi trường: Hạn chế rác thải nông nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển chăn nuôi bền vững.

Áp dụng khoa học kỹ thuật và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp là chìa khóa để ngành chăn nuôi trâu bò Việt Nam phát triển bền vững, đảm bảo an ninh lương thực và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai.

Triển lãm quốc tế chuyên ngành chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, thủy sản & chế biến thịt tại Việt Nam – Vietstock 2024 sẽ diễn ra đồng thời cùng triển lãm thủy sản Aquaculture Vietnam 2024, mang đến nền tảng kết nối toàn diện cho ngành chăn nuôi và thủy sản.

Vietstock 2024 là sự kiện đặc biệt với quy mô lớn hơn bao giờ hết, là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp và hộ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản:

• Tiếp cận công nghệ tiên tiến: Tìm hiểu và cập nhật những giải pháp chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi, chế biến thịt hiện đại nhất từ các nhà cung cấp hàng đầu trong và ngoài nước.
• Mở rộng thị trường: Kết nối với các đối tác tiềm năng, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
• Nâng cao kiến thức: Tham gia các hội thảo chuyên đề, chia sẻ kinh nghiệm từ các chuyên gia uy tín trong ngành.

Đăng ký tham dự Vietstock 2024 ngay hôm nay: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24

Nếu bạn đang cần giải đáp thông tin liên quan đến Triển lãm sắp diễn ra thì hãy LIÊN HỆ CHÚNG TÔI: 

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]