Tiêu chuẩn quốc tế trong ngành chăn nuôi: Toàn cảnh & Hướng dẫn áp dụng 2025

Ngành chăn nuôi đang đối mặt với những thách thức to lớn trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (2023), mặc dù đóng góp khoảng 25% giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp, các sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam vẫn gặp nhiều rào cản khi xuất khẩu do chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế. Báo cáo “The State of Food and Agriculture” của FAO (2022) chỉ ra rằng, các doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn quốc tế có khả năng tiếp cận thị trường rộng hơn và cải thiện hiệu quả sản xuất.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về các tiêu chuẩn quốc tế quan trọng trong ngành chăn nuôi, quy trình áp dụng, lợi ích và thách thức kèm theo những giải pháp thiết thực giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và triển khai.

Tổng quan các tiêu chuẩn quốc tế quan trọng trong ngành chăn nuôi

Nhóm tiêu chuẩn về quản lý chất lượng

ISO 9001: Nguyên tắc và ứng dụng trong trang trại chăn nuôi

ISO 9001 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, cung cấp một khung quản lý có hệ thống giúp đảm bảo sản phẩm và dịch vụ luôn đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Trong trang trại chăn nuôi, ISO 9001 giúp:

• Tạo quy trình rõ ràng cho tất cả hoạt động chăn nuôi, từ mua thức ăn đến xuất bán sản phẩm
• Thiết lập hệ thống kiểm soát chất lượng đồng nhất
• Dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm

ISO 14001: Hệ thống quản lý môi trường trong chăn nuôi

ISO 14001 tập trung vào quản lý tác động môi trường, đặc biệt quan trọng với ngành chăn nuôi – vốn phát sinh nhiều chất thải và khí nhà kính. Tiêu chuẩn này yêu cầu:

• Xây dựng chính sách môi trường rõ ràng
• Quản lý và xử lý chất thải (phân, nước thải) theo quy định
• Giảm thiểu tác động môi trường trong quy trình sản xuất

Bảng so sánh: Điểm khác biệt giữa ISO 9001 và các tiêu chuẩn chất lượng khác

Tiêu chí	ISO 9001	ISO 14001	ISO 22000
Trọng tâm	Quản lý chất lượng	Quản lý môi trường	An toàn thực phẩm
Phạm vi áp dụng	Mọi quy trình sản xuất	Tác động môi trường	Chuỗi thực phẩm
Mức độ phức tạp	Trung bình	Trung bình	Cao

Nguồn: Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), 2023

Nhóm tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm

ISO 22000: Tiêu chuẩn toàn diện về an toàn thực phẩm

ISO 22000 tích hợp các nguyên tắc HACCP và tiêu chuẩn quản lý chất lượng, tạo thành hệ thống toàn diện về an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này bao gồm:

• Chương trình tiên quyết (PRP) về vệ sinh cơ bản
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc
• Kế hoạch ứng phó khẩn cấp khi có sự cố về an toàn thực phẩm

HACCP trong chăn nuôi: 7 nguyên tắc cơ bản và cách triển khai

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) là hệ thống quản lý nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm thông qua việc phân tích và kiểm soát các mối nguy. 7 nguyên tắc cơ bản bao gồm:

1. Phân tích mối nguy
2. Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
3. Thiết lập giới hạn tới hạn
4. Thiết lập hệ thống giám sát các CCP
5. Xác định hành động khắc phục
6. Thiết lập quy trình kiểm tra xác nhận
7. Lập hồ sơ và lưu trữ tài liệu

Nguồn: Codex Alimentarius Commission, WHO/FAO

Trong chăn nuôi, HACCP tập trung vào kiểm soát các mối nguy sinh học (vi khuẩn gây bệnh), hóa học (dư lượng thuốc) và vật lý (tạp chất) xuyên suốt quy trình sản xuất.

BRC Global Standard: Tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm và thức ăn chăn nuôi

BRC Global Standard là tiêu chuẩn được công nhận rộng rãi tại thị trường châu Âu, tập trung vào:

• Chất lượng và an toàn thực phẩm
• Trách nhiệm quản lý
• HACCP và quản lý chất lượng
• Tiêu chuẩn cơ sở vật chất
• Kiểm soát sản phẩm và quy trình

Bảng so sánh: HACCP vs ISO 22000

Tiêu chí	HACCP	ISO 22000
Phạm vi	Tập trung vào an toàn thực phẩm	Bao gồm cả hệ thống quản lý chất lượng
Mức độ chi tiết	Tập trung vào kiểm soát mối nguy	Toàn diện hơn, bao gồm cả quản lý
Công nhận quốc tế	Được chấp nhận rộng rãi	Tiêu chuẩn quốc tế chính thức
Phù hợp với	Doanh nghiệp vừa và nhỏ	Doanh nghiệp trung và lớn

Nguồn: Báo cáo so sánh tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, GFSI (Global Food Safety Initiative), 2023

Nhóm tiêu chuẩn về thực hành nông nghiệp tốt

GlobalGAP: Tiêu chuẩn quốc tế về thực hành nông nghiệp tốt

GlobalGAP là tiêu chuẩn được công nhận toàn cầu về Thực hành Nông nghiệp Tốt, bao gồm:

• Quản lý trang trại và an toàn thực phẩm
• Phúc lợi động vật
• Sử dụng thuốc thú y có trách nhiệm
• Quản lý môi trường và bảo tồn
• Điều kiện làm việc an toàn và phúc lợi người lao động

VietGAP chăn nuôi: Tiêu chuẩn Việt Nam và khả năng hội nhập

VietGAP là phiên bản Việt Nam của GAP, được điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện sản xuất trong nước:

• Tương đồng với GlobalGAP nhưng có yêu cầu đơn giản hơn
• Chi phí triển khai thấp hơn
• Là bước đệm giúp doanh nghiệp tiến tới GlobalGAP

Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, 2023

ASC (Aquaculture Stewardship Council): Tiêu chuẩn cho chăn nuôi thủy sản

ASC là tiêu chuẩn quốc tế về nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm:

• Giảm thiểu tác động môi trường
• Sử dụng nguồn thức ăn có trách nhiệm
• Quản lý dịch bệnh hiệu quả
• Trách nhiệm xã hội và điều kiện lao động
• Quan hệ với cộng đồng địa phương

Theo Báo cáo thường niên của ASC (2023), các sản phẩm thủy sản được chứng nhận ASC có thể tiếp cận được hơn 80 thị trường quan trọng trên toàn cầu.

Tỷ lệ áp dụng các tiêu chuẩn GAP trên thế giới và tại Việt Nam

Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO, 2023), tỷ lệ áp dụng các tiêu chuẩn GlobalGAP và tương đương tại châu Âu là khoảng 70%, Bắc Mỹ là khoảng 60%, và các khu vực châu Á đang phát triển vẫn còn thấp hơn đáng kể.

Tiêu chuẩn mới nổi về phát triển bền vững

Tiêu chuẩn Carbon thấp trong chăn nuôi

Các tiêu chuẩn carbon thấp đang được phát triển để giúp ngành chăn nuôi giảm phát thải khí nhà kính:

• PAS 2050: Đánh giá vòng đời carbon của sản phẩm
• ISO 14067: Tiêu chuẩn đánh giá carbon footprint
• Cool Farm Tool: Công cụ đánh giá phát thải tại trang trại

Nguồn: British Standards Institution và ISO, 2022

Tiêu chuẩn về phúc lợi động vật (Animal Welfare)

Ngày càng có nhiều thị trường yêu cầu đảm bảo phúc lợi động vật:

• Five Freedoms: Năm quyền tự do cơ bản của động vật
• Global Animal Partnership (GAP): Hệ thống xếp hạng 5 cấp độ về điều kiện chăn nuôi
• RSPCA Assured: Tiêu chuẩn phúc lợi động vật của Hiệp hội Phòng chống Tàn nhẫn với Động vật Hoàng gia Anh

Nguồn: World Animal Protection, 2023

Tiêu chuẩn về sử dụng kháng sinh có trách nhiệm

Trước tình trạng kháng kháng sinh gia tăng, nhiều tiêu chuẩn mới được áp dụng:

• WHO Guidelines: Hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới về sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi
• OIE Standards: Tiêu chuẩn của Tổ chức Thú y Thế giới về sử dụng kháng sinh
• Certified Responsible Antibiotic Use (CRAU): Chứng nhận sử dụng kháng sinh có trách nhiệm

Nguồn: WHO và WOAH (OIE), 2023

Yêu cầu của các tổ chức quốc tế về xuất nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi

Yêu cầu từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)

Hiệp định SPS (Sanitary and Phytosanitary Measures)

Hiệp định SPS quy định các biện pháp bảo vệ sức khỏe con người, động vật và thực vật:

• Dựa trên cơ sở khoa học
• Chỉ áp dụng trong phạm vi cần thiết
• Không phân biệt đối xử giữa các nước thành viên
• Minh bạch trong quy trình áp dụng

Nguồn: WTO, SPS Agreement

Hiệp định TBT (Technical Barriers to Trade)

Hiệp định TBT đảm bảo các quy định kỹ thuật, tiêu chuẩn và quy trình đánh giá sự phù hợp không tạo ra rào cản thương mại không cần thiết:

• Quy định kỹ thuật phải có mục tiêu chính đáng
• Không phân biệt đối xử
• Dựa trên tiêu chuẩn quốc tế khi khả thi
• Minh bạch trong quy trình ban hành và áp dụng

Nguồn: WTO, TBT Agreement

Các quy định mới nhất về thương mại quốc tế liên quan đến sản phẩm chăn nuôi

Xu hướng gần đây trong các quy định thương mại quốc tế theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chính sách Thực phẩm Quốc tế (IFPRI, 2023):

• Tăng cường yêu cầu truy xuất nguồn gốc
• Kiểm soát chặt chẽ dư lượng kháng sinh và hóa chất
• Quy định về carbon footprint và tác động môi trường
• Yêu cầu về phúc lợi động vật ngày càng cao

Quy định của Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH/OIE)

Bộ luật Sức khỏe Động vật Trên cạn (Terrestrial Animal Health Code)

Bộ luật này cung cấp các tiêu chuẩn để cải thiện sức khỏe và phúc lợi động vật trên toàn cầu:

• Quy định kiểm soát các bệnh truyền nhiễm chính
• Tiêu chuẩn vận chuyển động vật quốc tế
• Khuyến nghị về quản lý trang trại và vệ sinh
• Hướng dẫn giám sát dịch bệnh và báo cáo

Nguồn: WOAH (trước đây là OIE), Terrestrial Animal Health Code, 2023

Yêu cầu kiểm soát dịch bệnh và truy xuất nguồn gốc

WOAH đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về kiểm soát dịch bệnh:

• Hệ thống giám sát chủ động và thụ động
• Cơ chế báo cáo dịch bệnh nhanh chóng
• Chiến lược kiểm soát dịch bệnh dựa trên rủi ro
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc từ trang trại đến bàn ăn

Nguồn: WOAH, Guidelines on Animal Disease Control, 2023

Mẫu giấy chứng nhận kiểm dịch chuẩn quốc tế

WOAH cung cấp mẫu giấy chứng nhận kiểm dịch chuẩn quốc tế với các thông tin cần thiết:

• Xuất xứ và đích đến của động vật/sản phẩm
• Tình trạng sức khỏe và lịch sử tiêm phòng
• Xác nhận tuân thủ các yêu cầu của nước nhập khẩu
• Thời gian cấp giấy chứng nhận và thông tin cơ quan cấp

Yêu cầu riêng của các thị trường xuất khẩu lớn

Liên minh Châu Âu (EU): Quy định 2017/625 và các yêu cầu mới nhất

EU có những quy định nghiêm ngặt nhất về vệ sinh an toàn thực phẩm:

• Kiểm soát chính thức dọc theo chuỗi thực phẩm
• Hạn chế tối đa sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi
• Yêu cầu cao về phúc lợi động vật
• Quy định mới về phát thải carbon và môi trường

Nguồn: European Commission, Regulation (EU) 2017/625

Hoa Kỳ: Yêu cầu của FDA và USDA về sản phẩm động vật

Thị trường Mỹ có hệ thống quy định phức tạp:

• FDA quản lý an toàn thực phẩm và thuốc thú y
• USDA chịu trách nhiệm kiểm dịch và kiểm tra thịt
• Chương trình FSIS (Food Safety and Inspection Service)
• Đạo luật Hiện đại hóa An toàn Thực phẩm (FSMA)

Nguồn: FDA và USDA, 2023

Trung Quốc: Quy định kiểm dịch và hệ thống đăng ký doanh nghiệp

Thị trường Trung Quốc có yêu cầu riêng:

• Hệ thống đăng ký và phê duyệt nhà máy/trang trại
• Quy định về dư lượng chất cấm và kháng sinh
• Kiểm tra nghiêm ngặt tại cửa khẩu
• Yêu cầu về đóng gói và ghi nhãn

Nguồn: General Administration of Customs of China (GACC), 2023

Nhật Bản: Tiêu chuẩn JAS và các yêu cầu đặc thù

Nhật Bản có tiêu chuẩn riêng với các yêu cầu khắt khe:

• Tiêu chuẩn JAS (Japanese Agricultural Standard)
• Quy định zero-tolerance với nhiều loại kháng sinh
• Kiểm soát dư lượng hóa chất nghiêm ngặt
• Yêu cầu cao về đóng gói và bảo quản

Nguồn: Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries (MAFF) Japan, 2023

Bảng so sánh: Điểm khác biệt về yêu cầu giữa các thị trường lớn

Yêu cầu	EU	Hoa Kỳ	Trung Quốc	Nhật Bản
Đăng ký cơ sở	Phải được EU phê duyệt	FDA và USDA phê duyệt	Đăng ký GACC	JAS và MAFF phê duyệt
Kiểm soát dư lượng	Rất nghiêm ngặt	Nghiêm ngặt	Tương đối nghiêm ngặt	Cực kỳ nghiêm ngặt
Truy xuất nguồn gốc	Toàn diện	Mức cao	Đang phát triển	Mức cao
Phúc lợi động vật	Yêu cầu cao	Trung bình	Thấp	Trung bình
Tiêu chuẩn bắt buộc	HACCP, ISO	HACCP, FSMA	CIQ, HACCP	JAS, HACCP

Nguồn: Tổng hợp từ quy định của các nước, 2023

Lợi ích khi áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong chăn nuôi

Lợi ích kinh tế và thương mại

Mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng giá trị sản phẩm

Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp:

• Tiếp cận các thị trường có yêu cầu cao như EU, Nhật Bản, Mỹ
• Tăng giá trị sản phẩm
• Dễ dàng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu
• Giảm rủi ro bị từ chối hoặc tiêu hủy lô hàng tại cửa khẩu

Nguồn: Báo cáo thương mại nông sản, Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương, 2023

Giảm chi phí dài hạn nhờ tối ưu hóa quy trình

Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu khá cao, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được chi phí dài hạn:

• Giảm chi phí do lỗi sản xuất và sản phẩm không đạt yêu cầu
• Tối ưu hóa sử dụng nguyên liệu và năng lượng
• Giảm chi phí xử lý sự cố và thu hồi sản phẩm
• Giảm chi phí bảo hiểm nhờ quản lý rủi ro tốt hơn

Nguồn: Nghiên cứu “Economics of Food Safety Standards”, FAO, 2022

Lợi ích về quản lý và vận hành

Cải thiện quản lý chất lượng và giảm thiểu rủi ro

Tiêu chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp:

• Quy trình hóa các hoạt động chăn nuôi
• Phát hiện và phòng ngừa rủi ro tiềm ẩn
• Giảm thiểu tỷ lệ sai sót và thất thoát
• Nâng cao năng lực quản lý và ra quyết định

Nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm lãng phí

Áp dụng các hệ thống quản lý tiêu chuẩn giúp:

• Tăng năng suất lao động
• Giảm lãng phí nguyên liệu và thức ăn
• Tối ưu hóa quy trình sản xuất
• Cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên

Nguồn: Báo cáo “Efficiency Gains through Standardization”, ISO, 2022

Tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc

Hệ thống truy xuất nguồn gốc hiệu quả mang lại:

• Khả năng phản ứng nhanh khi có sự cố
• Giảm thiểu phạm vi và chi phí thu hồi sản phẩm
• Xây dựng niềm tin với người tiêu dùng
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý ngày càng nghiêm ngặt

Nguồn: Báo cáo “Traceability in Food Production”, FAO, 2023

Lợi ích về thương hiệu và uy tín

Tăng niềm tin của người tiêu dùng và đối tác

Các chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế giúp:

• Tăng độ tin cậy của sản phẩm trong mắt người tiêu dùng
• Xây dựng mối quan hệ lâu dài với đối tác kinh doanh
• Giảm thiểu rủi ro tranh chấp thương mại
• Tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường

Xây dựng hình ảnh doanh nghiệp bền vững

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế giúp doanh nghiệp:

• Thể hiện cam kết với phát triển bền vững
• Cải thiện hình ảnh doanh nghiệp trong cộng đồng
• Thu hút nhân tài và đối tác chiến lược
• Dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn xanh và bền vững

Nguồn: Nielsen Consumer Trust Index, 2023

Ví dụ thực tế: 3 trường hợp thành công khi áp dụng tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam

1. Tập đoàn CP Việt Nam: Đã triển khai áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP và ISO 22000 trong hoạt động chăn nuôi, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng cơ hội xuất khẩu sang các thị trường có yêu cầu cao như EU và Nhật Bản.

2. Vinamilk: Công ty đã áp dụng thành công các tiêu chuẩn quốc tế tại các trang trại bò sữa, bao gồm Global G.A.P và ISO, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng sữa, đồng thời cải thiện quy trình sản xuất theo hướng bền vững.

3. Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Nhiều doanh nghiệp chăn nuôi quy mô vừa và nhỏ đã dần áp dụng các tiêu chuẩn cơ bản như HACCP và VietGAP, tạo nền tảng để phát triển thị trường nội địa và hướng tới xuất khẩu trong tương lai.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ giúp các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế, đồng thời xây dựng niềm tin với người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc và chất lượng sản phẩm.

Quy trình áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong chăn nuôi

Giai đoạn chuẩn bị

Đánh giá hiện trạng và phân tích khoảng cách (Gap Analysis)

Trước khi triển khai, doanh nghiệp cần:

• Đánh giá toàn diện tình trạng hiện tại của doanh nghiệp
• So sánh với yêu cầu của tiêu chuẩn dự định áp dụng
• Xác định điểm mạnh và điểm yếu cần cải thiện
• Lập kế hoạch khắc phục các khoảng cách

Nguồn: ISO Implementation Guidelines, 2023

Lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp với quy mô và mục tiêu

Việc lựa chọn tiêu chuẩn cần dựa trên:

• Quy mô và năng lực tài chính của doanh nghiệp
• Thị trường mục tiêu và yêu cầu của khách hàng
• Mức độ sẵn sàng về hạ tầng và nguồn nhân lực
• Lộ trình phát triển dài hạn của doanh nghiệp

Nguồn: Hướng dẫn lựa chọn tiêu chuẩn của GlobalGAP, 2023

Thành lập ban triển khai và phân công trách nhiệm

Để triển khai hiệu quả, cần:

• Thành lập ban triển khai với đại diện các phòng ban
• Phân công rõ ràng trách nhiệm và quyền hạn
• Bố trí người phụ trách chuyên trách (đại diện lãnh đạo)
• Đảm bảo sự cam kết từ cấp lãnh đạo cao nhất

Checklist: Những yếu tố cần chuẩn bị trước khi bắt đầu

• [ ] Cam kết của ban lãnh đạo
• [ ] Đủ nguồn lực tài chính
• [ ] Hiểu rõ yêu cầu của tiêu chuẩn
• [ ] Đội ngũ nhân sự có năng lực
• [ ] Cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu cơ bản
• [ ] Kế hoạch triển khai chi tiết
• [ ] Thời gian triển khai hợp lý
• [ ] Đánh giá rủi ro và phương án ứng phó

Nguồn: ISO Implementation Guide, 2023

Giai đoạn xây dựng hệ thống

Thiết lập quy trình và tài liệu theo yêu cầu tiêu chuẩn

Giai đoạn này bao gồm:

• Xây dựng chính sách và mục tiêu
• Thiết lập các quy trình vận hành chuẩn (SOPs)
• Xác định các hồ sơ cần lưu trữ
• Phát triển hệ thống quản lý tài liệu

Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chất lượng Châu Á (2023), việc xây dựng tài liệu rõ ràng giúp tăng hiệu quả triển khai tiêu chuẩn lên tới 40%.

Đào tạo nhân viên và nâng cao nhận thức

Chương trình đào tạo cần bao gồm:

• Nhận thức chung về tiêu chuẩn
• Kỹ năng chuyên môn cụ thể theo vị trí
• Vai trò và trách nhiệm của từng cá nhân
• Cách thức vận hành hệ thống quản lý mới

Nguồn: Training Effectiveness in Standard Implementation, ISO, 2022

Triển khai hệ thống theo từng bước

Cách tiếp cận theo giai đoạn thường hiệu quả hơn:

• Bắt đầu với các quy trình quan trọng nhất
• Thực hiện thí điểm trước khi triển khai rộng
• Điều chỉnh dựa trên phản hồi từ giai đoạn thí điểm
• Mở rộng dần đến toàn bộ tổ chức

Sơ đồ: Quy trình triển khai với các mốc thời gian

1. Đánh giá hiện trạng và gap analysis: 1-2 tháng
2. Xây dựng quy trình và tài liệu: 2-3 tháng
3. Đào tạo nhân viên: 1-2 tháng
4. Triển khai thí điểm: 1-2 tháng
5. Đánh giá nội bộ: 1 tháng
6. Khắc phục điểm không phù hợp: 1-2 tháng
7. Đánh giá chứng nhận: 1 tháng

Nguồn: Practical Implementation Guide, GFSI, 2023

Giai đoạn đánh giá và chứng nhận

Thực hiện đánh giá nội bộ (Internal Audit)

Đánh giá nội bộ là bước quan trọng trước khi mời tổ chức chứng nhận:

• Kiểm tra mức độ tuân thủ của hệ thống
• Xác định điểm không phù hợp
• Đánh giá hiệu quả của các biện pháp kiểm soát
• Đề xuất cải tiến hệ thống

Khắc phục các điểm không phù hợp

Sau đánh giá nội bộ, cần:

• Phân tích nguyên nhân gốc rễ của điểm không phù hợp
• Xây dựng kế hoạch khắc phục
• Triển khai các hành động khắc phục
• Đánh giá hiệu quả của hành động khắc phục

Lựa chọn tổ chức chứng nhận uy tín

Tiêu chí chọn tổ chức chứng nhận:

• Được công nhận bởi các tổ chức quốc tế uy tín
• Kinh nghiệm trong lĩnh vực chăn nuôi
• Chi phí hợp lý và dịch vụ hỗ trợ tốt
• Được thị trường mục tiêu chấp nhận

Nguồn: Guidelines for Selecting Certification Bodies, IAF, 2023

Quy trình đánh giá chứng nhận từ A-Z

1. Nộp đơn đăng ký chứng nhận
2. Xem xét tài liệu
3. Đánh giá giai đoạn 1 (xem xét sự sẵn sàng)
4. Đánh giá giai đoạn 2 (đánh giá thực tế)
5. Khắc phục điểm không phù hợp
6. Quyết định chứng nhận
7. Cấp chứng chỉ
8. Đánh giá giám sát định kỳ

Duy trì và cải tiến liên tục

Giám sát và đo lường hiệu quả

Việc giám sát liên tục giúp:

• Đảm bảo hệ thống vận hành hiệu quả
• Xác định sớm các vấn đề tiềm ẩn
• Đo lường hiệu quả của hệ thống
• Cung cấp dữ liệu cho cải tiến

Đánh giá định kỳ và tái chứng nhận

Các chứng nhận thường yêu cầu:

• Đánh giá giám sát hàng năm
• Tái chứng nhận sau 2-3 năm
• Cập nhật hệ thống khi tiêu chuẩn thay đổi
• Mở rộng phạm vi chứng nhận khi cần thiết

Cải tiến liên tục hệ thống

Phương pháp cải tiến liên tục:

• Thu thập và phân tích dữ liệu
• Xác định cơ hội cải tiến
• Triển khai dự án cải tiến
• Đánh giá hiệu quả và tiêu chuẩn hóa

Nguồn: Continuous Improvement in Quality Systems, ASQ, 2023

Chu trình PDCA trong duy trì tiêu chuẩn

Chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Act) là nền tảng của cải tiến liên tục:

• Plan (Lập kế hoạch): Xác định mục tiêu và quy trình
• Do (Thực hiện): Triển khai quy trình
• Check (Kiểm tra): Giám sát và đo lường kết quả
• Act (Hành động): Cải tiến dựa trên kết quả kiểm tra

Nguồn: Quality Management Principles, ISO, 2023

Thách thức và giải pháp khi áp dụng tiêu chuẩn quốc tế

Thách thức về nguồn lực và kinh phí

Chi phí triển khai và chứng nhận

Chi phí chính bao gồm:

• Chi phí tư vấn và đào tạo
• Chi phí cải tạo cơ sở vật chất
• Chi phí xây dựng và triển khai hệ thống
• Chi phí đánh giá và chứng nhận

Theo khảo sát của Hiệp hội các Nhà sản xuất thực phẩm châu Á (2023), chi phí triển khai tiêu chuẩn quốc tế thường dao động từ 100-500 triệu đồng tùy thuộc vào quy mô doanh nghiệp và loại tiêu chuẩn.

Yêu cầu về nhân lực và cơ sở vật chất

Các yêu cầu về nguồn lực bao gồm:

• Nhân sự có chuyên môn và được đào tạo
• Cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn
• Thiết bị kiểm tra và giám sát chất lượng
• Hệ thống quản lý thông tin

Thách thức về kỹ thuật và công nghệ

Yêu cầu kỹ thuật cao của các tiêu chuẩn quốc tế

Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn với:

• Yêu cầu nghiêm ngặt về kiểm soát quy trình
• Quản lý mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc phức tạp
• Yêu cầu về phân tích và kiểm nghiệm

Giải pháp công nghệ hỗ trợ triển khai

Công nghệ có thể giúp doanh nghiệp vượt qua những thách thức:

• Phần mềm quản lý chất lượng và tuân thủ
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc tự động
• Thiết bị IoT giám sát các thông số trọng yếu
• Giải pháp blockchain cho truy xuất nguồn gốc

Nguồn: Digital Solutions for Standard Implementation, AgriTech Global Report, 2023

Các phần mềm quản lý chất lượng phổ biến

Một số giải pháp phần mềm hỗ trợ triển khai tiêu chuẩn:

• QualityBooster: Quản lý tài liệu và quy trình
• SafetyChain: Giám sát tuân thủ an toàn thực phẩm
• FoodLogiQ: Giải pháp truy xuất nguồn gốc
• ComplianceMetrix: Quản lý kiểm soát chất lượng

Giải pháp và hỗ trợ từ chính phủ

Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn quốc tế

Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ:

• Hỗ trợ tài chính một phần chi phí chứng nhận
• Ưu đãi thuế cho đầu tư cải thiện chất lượng
• Các chương trình xúc tiến thương mại quốc tế
• Tư vấn kỹ thuật miễn phí hoặc giá ưu đãi

Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chương trình hỗ trợ nâng cao chuỗi giá trị nông sản, 2023

Chương trình đào tạo và tư vấn từ các tổ chức chuyên môn

Các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp:

• Trung tâm Khuyến nông Quốc gia
• Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam
• Các dự án hợp tác quốc tế (FAO, GIZ, JICA)
• Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản

Nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận:

• Chương trình nâng cao năng lực cạnh tranh SME
• Gói hỗ trợ triển khai VietGAP
• Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia
• Dự án liên kết chuỗi giá trị

Xu hướng tiêu chuẩn quốc tế trong tương lai

Tiêu chuẩn về công nghệ và số hóa trong chăn nuôi

Smart Farming và Internet of Things (IoT)

Các tiêu chuẩn mới về nông nghiệp thông minh:

• ISO 21384: Tiêu chuẩn về UAV trong nông nghiệp
• ISOBUS (ISO 11783): Tiêu chuẩn giao tiếp thiết bị nông nghiệp
• Hướng dẫn triển khai IoT trong chăn nuôi của FAO
• Tiêu chuẩn về big data trong nông nghiệp

Nguồn: Smart Farming Standards Framework, ISO và FAO, 2023

Blockchain trong truy xuất nguồn gốc

Các sáng kiến về blockchain đang phát triển:

• GS1 Global Traceability Standard 2.0
• IBM Food Trust Framework
• Các tiêu chuẩn về lưu trữ dữ liệu phân tán trong chuỗi cung ứng
• Hướng dẫn triển khai blockchain cho chăn nuôi từ WEF

Các tiêu chuẩn mới về ứng dụng AI và dữ liệu lớn

Lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng:

• Tiêu chuẩn về quản trị dữ liệu trong nông nghiệp
• Khung đánh giá độ tin cậy của AI trong chăn nuôi
• Hướng dẫn đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu
• Tiêu chuẩn tương tác giữa các hệ thống AI

Nguồn: AI in Agriculture Report, World Economic Forum, 2023

Tiêu chuẩn về biến đổi khí hậu và kinh tế tuần hoàn

Carbon thấp và Net Zero trong chăn nuôi

Các sáng kiến đang phát triển:

• Science-Based Targets for Agriculture
• Carbon Footprint Standard cho sản phẩm chăn nuôi
• Climate Smart Agriculture Standards
• Các chương trình chứng nhận Carbon Neutral

Nguồn: Climate Action in Agriculture Report, FAO, 2023

Tiêu chuẩn về quản lý chất thải và tài nguyên

Các tiêu chuẩn kinh tế tuần hoàn:

• Circular Economy Standard for Agriculture
• Zero Waste Certification cho trang trại
• Tiêu chuẩn về tái chế và tái sử dụng phụ phẩm
• Water Footprint Standard cho chăn nuôi

Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP, 2023), kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi có thể giảm 25-40% phát thải và 30% sử dụng tài nguyên.

Các sáng kiến bền vững mới nhất

Những sáng kiến đón đầu xu hướng:

• Tiêu chuẩn Net Positive Impact cho chăn nuôi
• Regenerative Agriculture Certification
• One Health Approach Standards
• Planetary Boundaries Assessment Framework

Nguồn: Sustainable Agriculture Innovation Report, WRI, 2023

Dự báo sự phát triển của tiêu chuẩn trong 5 năm tới

Xu hướng hợp nhất các tiêu chuẩn

Theo dự báo của GFSI (Global Food Safety Initiative) và ISO:

• Tích hợp các tiêu chuẩn thành hệ thống quản lý tổng thể
• Hài hòa hóa yêu cầu giữa các tiêu chuẩn
• Đơn giản hóa quy trình đánh giá và chứng nhận
• Cách tiếp cận dựa trên rủi ro và hiệu quả

Yêu cầu ngày càng cao về minh bạch và trách nhiệm xã hội

Xu hướng trong tương lai gần:

• Yêu cầu báo cáo bền vững theo chuẩn quốc tế
• Tiêu chuẩn về tác động xã hội trong chuỗi cung ứng
• Minh bạch hoàn toàn về quy trình sản xuất
• Trách nhiệm môi trường xuyên suốt vòng đời sản phẩm

Nguồn: Future of Food Standards Report, Deloitte, 2023

Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Viện Nghiên cứu Chiến lược Phát triển Bền vững (2023) đã chỉ ra:

• Cơ hội tiếp cận thị trường cao cấp ngày càng mở rộng
• Thách thức về đầu tư công nghệ và phát triển năng lực
• Tiềm năng tăng giá trị gia tăng thông qua chứng nhận bền vững
• Cần lộ trình phù hợp để bắt kịp các tiêu chuẩn mới

Tiêu chuẩn quốc tế và triển lãm VIETSTOCK 2025: Cầu nối phát triển bền vững

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp chăn nuôi Việt Nam. Các doanh nghiệp cần một môi trường kết nối, học hỏi và tiếp cận công nghệ mới để triển khai hiệu quả các tiêu chuẩn này.

VIETSTOCK 2025 – Triển Lãm Quốc Tế Chuyên Ngành Chăn Nuôi, Thức Ăn Chăn Nuôi & Chế Biến Thịt Tại Việt Nam sẽ là nơi quy tụ các chuyên gia và doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực ứng dụng tiêu chuẩn quốc tế và công nghệ cao cho ngành chăn nuôi.

Với quy mô triển lãm 13.000 m², hơn 300 đơn vị trưng bày và 13.000 khách tham quan từ 40 quốc gia, VIETSTOCK 2025 là cơ hội lý tưởng để:

• Tìm hiểu các tiêu chuẩn quốc tế mới nhất và xu hướng áp dụng
• Kết nối với các đơn vị tư vấn, chứng nhận và cung cấp giải pháp
• Tham dự hội thảo chuyên đề về triển khai tiêu chuẩn hiệu quả
• Khám phá công nghệ và giải pháp giúp đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế

Thời gian: 08 – 10 Tháng 10, 2025 (thứ Tư – thứ Sáu)

Thứ Tư ngày 08 tháng 10, 09:00 – 17:00
Thứ Năm ngày 09 tháng 10, 09:00 – 17:00
Thứ Sáu ngày 10 tháng 10, 09:00 – 16:00

Địa điểm: Trung tâm Hội chợ và Triển Lãm Sài Gòn (SECC), 799 Nguyễn Văn Linh, Quận 7, TP. HCM

Đăng ký ngay hôm nay để không bỏ lỡ cơ hội tiếp cận thông tin mới nhất về tiêu chuẩn quốc tế và các giải pháp tiên tiến cho ngành chăn nuôi:

• Đăng ký tham quan triển lãm: https://vietstock.org/dang-ky-tham-quan/
• Đăng ký gian hàng: https://vietstock.org/dat-gian-hang/
• Đăng ký tham dự hội thảo: https://vietstock.org/dang-ky-hoi-thao/

Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ Ban tổ chức:

• Ms. Sophie Nguyen – Sophie.Nguyen@informa.com
• Ms. Phuong – Phuong.C@informa.com (Hỗ trợ đăng ký theo đoàn)
• Ms. Anita Pham – anita.pham@informa.com (Hỗ trợ truyền thông & marketing)